Jaloersheid,
ook bij dieren en vogels !
Dat
zij is bij wilde dieren, zoals leeuwen, tijgers, beren en andere, wanneer zij
jongen hebben, is bekend; verder eveneens bij stieren, ook al zouden zij geen
kalveren hebben. Het is het meest zichtbaar bij hanen, die voor hun kippen met
de mededingers vechten tot aan de dood toe.
Dat
deze een zodanige jaloezie hebben, komt omdat zij roemzuchtige minnaars zijn en
de roem van die liefde duldt zijn weerga niet. Dat zij meer dan elk geslacht en
soort van vogels roemzuchtige minnaars zijn, komt uit in hun houding, knikken,
gang en gekraai.
Dat
de roem van de eer bij mannen, zowel bij de minnaars als bij de niet-minnaars,
de jaloezie veroorzaakt, verhoogt en prikkelt, is eerder bevestigd. [378-13 - Swedenborg]
Dat de jaloersheid bij
mannen en mannen - echtgenoten anders is dan bij vrouwen en vrouwen –
echtgenoten.
Maar
die verschillen kunnen niet onderscheiden worden aangegeven, aangezien de
jaloezie een andere is bij de echtlieden die elkaar geestelijk liefhebben, een
andere bij echtlieden die elkaar slechts natuurlijk liefhebben, een andere bij
echtlieden die ongelijk gezind zijn en een andere bij echtlieden waarvan de een
de levensgeel onder het juk van gehoorzaamheid heeft gebracht.
De
mannelijke en vrouwelijke vormen van jaloersheid zijn in zich beschouwd
uiteenlopend, omdat zij van een andere oorsprong zijn. De oorsprong van de
mannelijke vormen van jaloezie is in het verstand, maar die van de vrouwelijke
in de wil. Toegevoegd aan het verstand van haar man; en daarom is de mannelijke
jaloezie zoals een vlam van ontsteking en toorn, maar de vrouwelijke zoals een
vuur, binnen de perken gehouden door een wisselende vrees, een wisselend
gezicht op de echtgenoot, een wisselende inachtneming van haar eigen liefde en
een wisselende voorzichtigheid om deze liefde niet voor de mannen -echtgenoten te openen door de jaloezie.
Zij
verschillen omdat de vrouwen – echtgenoten liefden zijn en de mannen opnemenden. En het is nadelig voor de vrouwen – echtgenoten
haar liefde te verkwisten bij de mannen, maar niet eender voor de opnemenden bij de vrouwen-echtgenoten.
Anders
echter bij de geestelijken; bij dezen wordt de ijverzucht van de man overgedragen
op de echtgenote naarmate de liefde van de echtgenote wordt overgedragen op de
man en daarom verschijnt de ijverzucht van weerskanten eender aan zichzelf
tegen de pogingen van de schender.
Maar
de ijverzucht van de echtgenote wordt de man ingeblazen tegen de pogingen van
de hoer -schendster en deze is zoals een smart die weent en het geweten
ontstelt. [379-14-Swedenborg – bron: Swedenbogiana
– tijdschrift voor Swedenborg publicaties – editie
114, juni 2021]
De eerste mens die
jaloers was, was Kajin.
Zijn offerrook dat niet naar de hemel omhoog steeg, en van zijn broer
Abel wel. [HGt.01_020,14]
Hored in de oerperiode van de oerstamvaders
noemt zichzelf een jaloers mens. [Het verhaal over de klanken van de muziek in
de grot]. Dan komt de jaloerse Garbiël ter sprake, die wordt berispt door Abedam. Zo ook nog meerdere jaloerse personen.
Want wat is jaloezie
anders dan het ontwaken van eigenliefde, zelfoverheersing en overheersing? De jaloerse man is niet jaloers omdat
zijn uitverkoren object te weinig liefde heeft, maar alleen omdat hij zelf in
zijn eis wordt ingekort en de waarde ervan te laag vindt in het object waarvan
hij het hoogste respect verwacht. [GZ.02_117,10]
Vraag:
Is dat niet de volkomen tegenovergestelde pool van de situatie waarin men
zichzelf volledig zou moeten vergeten uit liefde voor de naaste, ongeacht het
geslacht, om welwillend te zijn voor het welzijn van de naaste? [GZ.02_117,11]
Dus
wie zichzelf kan verloochenen op dit meest netelige punt, zal des te
gemakkelijker zijn om zichzelf te ontkennen op de andere minder netelige
punten. Maar wie jaloers wordt en meteen de liefde met zijn geliefde breekt,
haar in zijn hart vervloekt met minachting, wrok en woede en ook zijn rivaal
tegenkomt, handelt al vanuit de hel, wat duidelijk de positieve pool voor hem
vormt. [GS.02_118,07]
Petrus werd jaloers op Johannes omdat hij
hem minder achtte dan zichzelf; Maar Johannes werd door Mij verdedigd...'
[Ste.01_006,28]
Maar
elke minnaar, als hij een echte minnaar is, is zeker jaloers, en vaak vanwege
een kleinigheidje, omdat hij een echte minnaar is. Omdat liefde puur en puur
wil zijn. Maar Ik ben altijd de grootste en puurste minnaar geweest! Daarom ben
Ik enorm jaloers. En niemand zou Mij als in wezen moeten hebben, behalve degene
die boven alles van Mij houdt! [HiG.02_43.03.16,12]
Nu beraadde de hogepriester zich een
poosje; hij overlegde bij zichzelf: wat moet ik doen? Annas
is verschrikkelijk jaloers vanwege die verloting van Maria, en. ..het advies van een jaloers man moet je
nooit opvolgen! [JJ.01_011,01]
Het Kindje Jezus in Egypte zei: ‘Die
vrouw was namelijk jaloers op Mij, toen Cyrenius Mij
zijn liefde betuigde. Het is die jaloezie en die afgunst, die haar zo
plotseling hebben gedood! Je moet Me verder liever maar niets vragen, maar laat
haar in het kamertje op bed leggen; want ze is echt dood!' [JJ.01_188,34] 34.
Hij heeft mij
weliswaar mijn jaloerse Tullia ontnomen, maar
daarvoor in de plaats heeft Hij mij Zichzelf gegeven! [JJ.01_189,09]
Maar ze vond de dood door haar
jaloersheid. [JJ.01_198,25]
Cyrenius zei over bepaalde inwoners van Ostracine: Jaloers, dat zijn ze! Van heimelijke
verbittering weten ze niet wat te doen, alleen omdat ik jouw huis bezocht heb
en hen in de steek liet. [JJ.01_241,22]
Ik zeg je, waar geen
jaloezie is, is ook geen
liefde!Ich sage euch, wo sich keine Eifersucht zeigt,
da ist auch keine Liebe! [BM.01_124,07
= Hemel en hel]]
Daarnaast zijn
er mensen die zelfmoord plegen uit jalousie om een maagd, welke buiten haar
schuld een ander beter beviel dan de jaloerse man die haar bij iedere
ontmoeting kwelde met allerlei verwijten en haar van ontrouw beschuldigde, iets
wat nooit in haar was opgekomen. Zo iemand komt in het hiernamaals te
voorschijn als het geraamte van een wolf, een hond of een haan omdat het
karakter van deze dieren het verstand en de wil van zo'n jaloerse dwaas
beheersten; als voorafgaande incarnatievormen bepaalden zij de eigenlijke,
voornaamste karaktertrekken van zo'n ziel. Ook deze zelfmoordenaars zullen
later zeer moeilijk tot enige levensvoleinding komen. [GEJ.04_152,06]
Ik zeg jullie: Op aarde is jammer
genoeg naijver, - maar in de hemel zal daarvan
eeuwig niets meer naar voren komen; want
een afgunstig mens zal daar niet binnenkomen. [GEJ.06_236,10]
Zij, de jaloezie, is de
ergste en meest verschrikkelijke hartstocht die alle andere betere eigenschappen van de vrouwelijke
geest verdringt, en gecombineerd wordt met haat, woede en wraak, en het is
zoals Ik eens zei in een van Mijn woorden: "Wil je Satan in eigen persoon
zien, kijk dan maar naar een tevergeefs opgesmukte jongedame of een jaloerse
vrouw!" [Lg.01_009,08]
Jaloersheid
in het Latijn = ‘invidia’, in het Frans ‘jalousie’, in het Engels gelijkend
op ‘jealousy’, in het Hebreeuws kinoh, kinah met de Hebreeuwse waarde 100-50-1-5.
UpToDate 2023-2024